Khẩn trương xây dựng các tiêu chí đô thị thông minh

Đây là một nội dung được Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng đề cập tại hội thảo “Phát triển đô thị thông minh trong quá trình đô thị hóa gắn với công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” do Ban Kinh tế Trung ương chủ trì tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến ngày 10/11.

Hội thảo nằm trong khuôn khổ Diễn đàn cấp cao về Công nghiệp 4.0 lần thứ ba - Industry Summit 4.0 với chủ đề “Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong kỷ nguyên số”.

Thứ trưởng Lê Quang Hùng chia sẻ về những nhiệm vụ, giải pháp mà Bộ Xây dựng đang tập trung thực hiện, chỉ đạo thực hiện nhằm thúc đẩy phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam.

Nhiều thách thức trong phát triển đô thị thông minh

Tại hội thảo, các chuyên gia trong và ngoài nước làm rõ khái niệm, nội hàm, trụ cột nền tảng về đô thị thông minh, cũng như đề cập đến sự cần thiết và vai trò của đô thị thông minh; những kinh nghiệm và mô hình phát triển đô thị thông minh quốc tế thành công; những giải pháp quy hoạch, quản lý, điều hành, huy động nguồn lực cho phát triển đô thị thông minh…

TS. Nguyễn Thành Phong, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhận định: Trong xu thế đô thị hóa và phát triển đô thị thông minh ngày càng gia tăng, việc phát triển đô thị thông minh được Việt Nam xác định là một hướng đi đúng đắn.

Định hướng phát triển đô thị thông minh là một trong những nội dung quan trọng được Bộ Chính trị chính thức đưa vào Nghị quyết 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Văn kiện Đại hội Đảng XIII về đường lối phát triển đất nước trong giai đoạn tới cũng đặt mục tiêu: Hình thành một số chuỗi đô thị thông minh tại các khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía Nam, miền Trung và từng bước kết nối với mạng lưới đô thị thông minh trong khu vực và trên thế giới.

Phát triển đô thị thông minh cũng nhận được sự quan tâm lớn của Chính phủ. Ngày 01/8/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 950/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025 và định hướng đến năm 2030.

TS. Nguyễn Thành Phong cho biết: Đến nay, trên cả nước đã có 41/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã hoặc đang triển khai xây dựng đề án phát triển đô thị thông minh, trong đó có đề án, kế hoạch được ban hành cho toàn tỉnh và đề án, kế hoạch ban hành cho một đô thị thuộc tỉnh.

Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Thành Phong, việc triển khai đô thị thông minh tại Việt Nam vẫn gặp một số khó khăn. Nhận thức về đô thị thông minh từ nhu cầu của nhà quản lý (lãnh đạo ở địa phương), nhu cầu cung cấp sản phẩm của cộng đồng doanh nghiệp, chủ đầu tư hay từ nhu cầu thụ hưởng các dịch vụ của người dân chưa được nâng cao. Tiêu chuẩn, quy chuẩn quy hoạch đô thị thông minh và hạ tầng kỹ thuật, công trình kiến trúc thông minh chưa được ban hành đầy đủ và đồng bộ.

Sự tham gia của cộng đồng, các thành phần kinh tế trong xây dựng đô thị thông minh còn hạn chế. Việc triển khai đô thị thông minh còn riêng lẻ, manh mún. Các đô thị thông minh chưa mang tính đặc thù cho mỗi đô thị. Nguồn lực cho phát triển đô thị thông minh bao gồm cả nguồn vốn và nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế.

Hơn nữa, dịch bệnh Covid-19 bùng phát đã khiến cho các quốc gia phải nhìn nhận lại nhiều vấn đề trong quá trình tồn tại và phát triển, trong đó có việc xem xét lại những mô hình phát triển đô thị nói chung và phát triển đô thị thông minh nói riêng.

Xây dựng nền tảng pháp lý, quy chuẩn, tiêu chuẩn cho đô thị thông minh

Trên cơ sở phân tích những khó khăn thuận lợi trong phát triển đô thị thông minh, TS. Nguyễn Thành Phong khẳng định: Phát triển đô thị thông minh là hết sức cần thiết không chỉ đối với Việt Nam mà còn hữu ích đối với nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Đồng tình với quan điểm trên, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng nhận định: Phát triển đô thị thông minh không còn là một khẩu hiệu mà đã trở thành lựa chọn thiết thực tại các đô thị nhằm nâng cao chất lượng sống và năng lực cạnh tranh. Đặc biệt, trong cuộc chiến chống lại đại dịch Covid-19 vừa qua, đô thị thông minh đã giúp nền kinh tế đô thị và an sinh xã hội nhanh chóng được phục hồi.

Đề cập đến các nhiệm vụ, giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển đô thị thông minh, Thứ trưởng Lê Quang Hùng cho biết: Triển khai nhiệm vụ Đảng và Chính phủ giao, Bộ Xây dựng đang nghiên cứu lượng hóa các tiêu chí về đô thị thông minh ở các lĩnh vực quy hoạch đô thị, hạ tầng đô thị, kiến trúc đô thị, vận hành đô thị (gồm cấp nước, xử lý rác thải, giao thông, thông tin liên lạc, nhà ở, y tế, giáo dục…), tiện ích cho người dân, tiết kiệm năng lượng, phát triển bền vững…

Cụ thể, Bộ đang khẩn trương xây dựng các tiêu chí cơ bản đô thị thông minh áp dụng toàn đô thị, khu đô thị phù hợp với Việt Nam; Xây dựng nền tảng pháp lý, quy chuẩn, tiêu chuẩn cho đô thị thông minh; Xây dựng cơ sở dữ liệu liên thông (số hóa) về đất đai, quy hoạch, giao thông, dân cư và các dữ liệu không gian đô thị khác; Xây dựng quy hoạch đô thị thông minh, ứng dụng hệ thống thông tin địa lý GIS; Phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị thông minh; Quản lý, vận hành đô thị thông minh.

Về lộ trình thực hiện, Thứ trưởng Lê Quang Hùng cho biết: Đến năm 2025, hạ tầng băng thông rộng cáp quang phủ trên 90% hộ gia đình tại đô thị; Hoàn thiện cơ sở pháp lý để triển khai phát triển đô thị thông minh; Ít nhất 3 đô thị từ loại II trở lên thực hiện quy hoạch đô thị thông minh, 06 đô thị tại 06 vùng kinh tế có đề án tổng thể phát triển đô thị thông minh; Thí điểm chứng nhận khu đô thị mới thông minh.

Đến năm 2030, hình thành các chuỗi đô thị thông minh khu vực phía Bắc, miền Trung, phía Nam và vùng Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó, lấy Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng, thành phố Cần Thơ là hạt nhân, hình thành mạng lưới liên kết các đô thị thông minh; 100% các đô thị loại II trở lên hoàn thành cơ bản việc cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị theo kế hoạch được duyệt.

Đến năm 2045, xây dựng ít nhất 03 - 05 đô thị thông minh tầm cỡ quốc tế; Có công trình kiến trúc tiêu biểu, đô thị xanh – thông minh - chuyển đổi số tiêu biểu tầm cỡ thế giới.

Thứ trưởng Lê Quang Hùng nhấn mạnh: Quy hoạch và quản lý thông minh là nền tảng của phát triển đô thị thông minh. Trước mắt, việc áp dụng đô thị thông minh cần được trở thành ưu tiên trong phát triển các khu đô thị mới và các công trình xây dựng mới. Đối với khu vực đô thị hiện hữu, từng bước giải quyết thông minh từng phần, đảm bảo sự phù hợp về nguồn lực, năng lực và bối cảnh kinh tế - xã hội địa phương.

Thứ trưởng Lê Quang Hùng cũng lưu ý: Việc phát triển đô thị thông minh không chỉ là trách nhiệm của cơ quan Trung ương mà còn cần sự hợp tác, chủ động của các chính quyền đô thị, đối tác và cần phải được cụ thể hóa trên cơ sở các kế hoạch thực hiện, hợp tác cùng thúc đẩy.

Kết luật hội thảo, TS. Nguyễn Thành Phong cho biết: Các ý kiến, đề xuất về phát triển đô thị thông minh mà các chuyên gia, các nhà khoa học đóng góp tại hội thảo sẽ được Tổ biên tập Đề án “Chủ trương, chính sách công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” xem xét, tiếp thu, tổng hợp đầy đủ để góp phần xây dựng Đề án và trình Ban Chấp hành Trung ương vào năm 2022.

Các đại biểu tham gia hội thảo tại đầu cầu chính ở Hà Nội.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu của Đề án, Ban Chấp hành Trung ương sẽ ban hành Nghị quyết để lãnh đạo quá trình CNH, HĐH đất nước trong giai đoạn tới.

Trong khuôn khổ Diễn đàn sẽ diễn ra hoạt động triển lãm ảo các mô hình, sản phẩm, công nghệ 4.0, kết quả chuyển đổi số các ngành, lĩnh vực và các hoạt động kết nối đầu tư, khảo sát thực tiễn tại một số địa phương, doanh nghiệp tiêu biểu về nghiên cứu, sản xuất và ứng dụng các công nghệ số.

Diễn đàn cấp cao về Công nghiệp 4.0 lần thứ ba - Industry Summit 4.0 với chủ đề “Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong kỷ nguyên số” là sự kiện thường niên có uy tín và quy mô lớn, trong đó phiên toàn thể của Diễn đàn cấp cao sẽ do Thủ tướng Chính phủ và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đồng chủ trì.

Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng về chính trị, kinh tế - xã hội, góp phần triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, cũng như gắn với kế hoạch triển khai nghiên cứu, xây dựng Đề án “Chủ trương, chính sách công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” do Ban Chấp hành Trung ương giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì thực hiện, trình Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII vào tháng 10/2022.

Tổng hội Xây dựng Việt Nam (Theo Xây dựng)