Thực trạng và giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách thúc đẩy công tác cải tạo đô thị ở Việt Nam

Phát triển đô thị thông minh là mục tiêu hướng tới nhưng công tác cải tạo đô thị lại đang là vấn đề cấp bách đòi hỏi có các giải pháp ứng phó kịp thời với biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt. Từ việc ngập lụt tại các địa phương do ảnh hưởng mưa bão số 11 vừa qua, các chuyên gia đã có những phân tích sâu sát để đưa ra các bài học và giải pháp cụ thể tại Hội thảo khoa học “Thực trạng và giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách thúc đẩy công tác cải tạo đô thị ở Việt Nam”.

Toàn cảnh Hội thảo.

Ngày 16/10, tại Hà Nội, Tổng hội Xây dựng Việt Nam phối hợp cùng Liên Hiệp các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức Hội thảo “Thực trạng và giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách thúc đẩy công tác cải tạo đô thị ở Việt Nam”

Dự và chủ trì hội thảo có TS. Đặng Việt Dũng – Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, Ths. Nguyễn Quyết Chiến – Tổng thư ký VUSTA; Cùng dự còn có các chuyên gia, nhà khoa học đến từ các đơn vị, viện nghiên cứu thuộc VUSTA và Tổng hội Xây dựng Việt Nam; Các đại biểu đến từ các cơ quan quản lý Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng các tỉnh và đại diện một số phường tại Hà Nội.

TS. Đặng Việt Dũng – Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam phát biểu.

Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Đặng Việt Dũng – Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết: Cải tạo đô thị là một nhiệm vụ song hành với xây dựng phát triển mới đô thị trong quá trình phát triển đô thị.

Trong nhiều năm qua, Đảng và nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách và dành nguồn lực lớn cho công tác cải tạo và tái thiết đô thị. Sự phát triển đô thị ngày càng đi vào nề nếp, từng bước tạo được hình ảnh đô thị hiện đại, hướng tới đô thị xanh, đô thị thông minh và phát triển bền vững.

Nhiều khu vực đô thị trước đây nhếch nhác, ô nhiễm, chất lượng sống của người dân đô thị rất thấp, là một mảng tối tương phản với các khu đô thị mới hiện đại đã được tập trung cải tạo làm thay đổi hẳn diện mạo, không gian đô thị, đời sống người dân đô thị nâng cao. Tuy nhiên chúng ta vẫn còn rất nhiều các khu vực trong lòng đô thị đang từng ngày xuống cấp, hạ tầng đô thị quá tải, thiếu cây xanh, thậm trí thiếu nước sạch. Nhiều khu vực cần bảo tồn có nguy cơ biến mất.

Một số công trình, cụm công trình nhà ở chật trội, mất an toàn, cơi nới mất mỹ quan đô thị; Một số khu vực nông thôn giáp ranh đô thị, lân cận khu công nghiệp đang trong quá trình đô thị hóa nhưng thiếu quy hoạch, không được đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ. Các khu vực này hoặc đã được lên kế hoạch thực hiện cải tạo hoặc đang trong quá trình cải tạo, nhưng việc triển khai còn khá chậm chạp, một số khu vực nhiều năm đang dậm chân tại chỗ.

Lấy thực tế từ việc ngập lụt tại Hà Nội và các địa phương do ảnh hưởng của 2 cơn bão số 10 và bão số 11 vừa qua, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam trăn trở về nguyên nhân và giải pháp nhằm đẩy nhanh quá trình cải tạo các khu vực đô thị.

Nhiều tuyến đường TP Hà Nội ngập lụt trong cơn bão số 11.

Trung tâm TP Thái Nguyên ngập lụt tháng 10/2025. (Ảnh: Tiền Phong).

TS. Đặng Việt Dũng cho biết: Hội thảo “ Thực trạng và giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách thúc đẩy công tác cải tạo đô thị” nhằm mục tiêu tìm ra câu trả lời cho những vấn đề còn khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện công tác cải tạo đô thị.

Hội thảo nằm trong khuôn khổ đề tài “Nghiên cứu giải pháp và đề xuất chính sách nhằm thúc đẩy công tác cải tạo đô thị ở Việt Nam” do LHHVN chủ trì, có sự tham gia phối hợp từ các chuyên gia của Tổng hội Xây dựng Việt Nam.

Trong khuôn khổ Hội thảo các đại biểu đã nghe các báo cáo tham luận và cùng nhau thảo luận về thực trạng cải tạo đô thị tại Việt Nam, tiêu chí để xác định các khu vực cần cải tạo, chỉnh trang và tái thiết đô thị; Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác cải tạo đô thị; Đất đai, tài chính, cơ chế chính sách... Những yêu cầu trong công tác cải tạo đô thị. Phương án tổng thể trong công tác cải tạo đô thị.

Đánh giá sự phù hợp của hệ thống luật pháp đối với công tác cải tạo đô thị hiện nay. Các khoảng trống của pháp luật, sự chồng chéo trong các văn bản của hệ thống pháp luật. Cơ chế, chính sách cho công tác cải tạo đô thị. Những thách thức đặt ra cho công tác cải tạo đô thị khi chúng ta chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Các đề xuất thay đổi chính sách cho công tác cải tạo đô thị.

Kinh nghiệm quốc tế trong công tác cải tạo đô thị. Những bài học có thể rút ra cho các đô thị của Việt Nam; Sự tham gia của người dân, doanh nghiệp vào trong quá trình cải tạo đô thị; Cải tạo đô thị hướng đến đô thị xanh, thông minh và phát triển bền vững…

“Từ các phân tích sâu, đánh giá thực trạng cụ thể, sát thực tiễn tại Hội thảo, VUSTA và Tổng hội sẽ tổng hợp làm cơ sở đề xuất đến cơ quan quản lý các giải pháp khả thi góp phần từng bước hình thành chính sách pháp luật, khuyến khích sự tham gia của người dân, doanh nghiệp thúc đẩy sư chuyển biến về công tác cải tạo đô thị trong thời gian tới”, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam đề cập.

Ths. Nguyễn Quyết Chiến – Tổng thư ký VUSTA phát biểu tại Hội thảo.

Với sự tham gia nhiệt tình của đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học Hội thảo diễn ra trong gần 6 tiếng đồng hồ với 22 báo cáo và tham luận có giá trị thực tế như: Thực trạng và giải pháp cải tạo chung cư cũ tại Hà Nội và các đô thị; Nhận định các yếu tố ảnh hưởng đến công tác cải tạo đô thị. Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy công tác cải tạo hạ tầng đô thị của PGS.TS Lưu Đức Hải - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đô thị & Phát triển hạ tầng; Cải tạo không gian sông Tô Lịch hướng tới tới đô thị xanh và phát triển bền vững từ những bài học kinh nghiệm quốc tế của PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên - Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ Đô thị xanh; Thực trạng công tác cải tạo chung cư cũ tại các đô thị lớn của Việt Nam -  Đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách cải tạo chung cư cũ trong hoạt động cải tạo đô thị của TS.KTS. Lê Thị Bích Thuận - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đô thị và Phát triển hạ tầng;

Giải pháp đột phá về chính sách đất đai để thực hiện các dự án cải tạo đô thị ở Việt Nam của chuyên gia Trần Thanh Hùng - Trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội; Chính sách và giải pháp cải tạo đô thị ở một số quốc gia châu Á- Bài học kinh nghiệm và khả năng áp dụng tại Việt Nam của Th.s.KTS. Vương Phan Liên Trang - Phó Tổng Giám đốc Công ty tư vấn enCity…

PGS.TS. Lưu Đức Hải - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đô thị và Phát triển Hạ tầng trình bày tham luận về các yếu tố ảnh hưởng đến công tác cải tạo đô thị.

TS.KTS. Lê Thị Bích Thuận - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đô thị và Phát triển hạ tầng trình bày tham luận Thực trạng công tác cải tạo chung cư cũ tại các đô thị lớn của Việt Nam -  Đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách cải tạo chung cư cũ trong hoạt động cải tạo đô thị.

Quốc Hùng